Aim: The aim of this study to determine the effect of massage applied to the back on pain and comfort after cesarean section. Material and Method: This research was conducted between May 2019 and November 2019 in İnönü University Turgut Özal Medical Center Training and Research Hospital. Personal information form was used as data collection form, VAS was used to assess pain, and PPCQ was used to assess comfort. When power analysis was performed, the sample size was calculated to be at least 81 women for each group (81 experiments, 81 controls). Experimental group received deep tissue massage twice at 10th and 22nd hours after cesarean section. Data collection form for experimental and control groups before the first massage; VAS was applied four times before and after both massages. After the second massage, both groups were re-administered. Descriptive statistics and t-test in dependent-independent groups were used for data analysis.Result: The pain levels of women in the experimental group were lower than the control group in the first and second massage measurements after cesarean section and the difference between the groups was statistically significant in favor of the experimental group (p <0.001). It was determined that the mean scores of total and sub-dimensions of the PPCQ in the experimental group after second massage were higher than the control group and the difference between the groups was statistically significant in favor of the experimental group (p <0.001).Conclusion: This research's findings indicated that massage applied to the back decreased pain level and increased comfort level after cesarean section.Key Words: Back massage, comfort, midwifery, pain, postpartum period.

Amaç: Araştırma, sırta uygulanan masajın sezaryen sonrası ağrı ve konfor düzeyine etkisini belirlemek amacıyla yapıldı.Materyal ve Metot: Araştırma Mayıs 2019-Kasım 2019 tarihleri arasında İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi Eğitim ve Araştırma Hastanesinde yer alan Kadın Hastalıkları Servisinde sezaryen ile doğum yapan kadınlarla randomize kontrollü olarak yürütüldü. Verilerin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu, ağrıyı değerlendirmek için VAS, konforu değerlendirmek için DSKÖ kullanıldı. Power analizi yapıldığında örneklem büyüklüğü her bir grup için en az 81 kadın olarak hesaplandı (81 deney, 81 kontrol). Deney grubuna sezaryenden sonra 10. ve 22. saatlerde iki kez derin doku masajı uygulandı. İlk masaj öncesi deney ve kontrol gruplarına kişisel bilgi formu, VAS, DSKÖ; her iki masaj öncesi ve sonrası olmak üzere dört kez VAS uygulandı. İkinci masaj sonrası iki gruba da DSKÖ tekrar uygulandı. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistik ve bağımlı-bağımsız gruplarda t testi kullanıldı. Bulgular: Sezaryen sonrası birinci ve ikinci masaj öncesi ve sonrası yapılan ölçümlerde deney grubundaki kadınların masaj sonrası ağrı düzeylerinin kontrol grubuna göre daha düşük olduğu ve gruplar arasındaki farkın deney grubu lehine istatistiksel olarak önemli olduğu belirlendi (p<0.001). İkinci masaj sonrası deney grubundaki kadınların DSKÖ toplam ve alt boyutları puan ortalamalarının kontrol grubuna göre daha yüksek olduğu ve gruplar arasındaki farkın deney grubu lehine istatistiksel olarak önemli olduğu belirlendi (p<0.001).Sonuç: Sırta uygulanan masajın sezaryen sonrası ağrı düzeyini azalttığı ve konfor düzeyini arttırdığı bulundu. Anahtar Kelimeler: Ağrı, doğum sonu dönem, ebelik, konfor, sırt masajı.