In this thesis, in vitro tyrosinase inhibitory and antioxidant activities by 4 methods of the ethanol extracts of 15 taxa (17 samples) from the genus Erodium L'Her. Ex Aiton and 21 taxa (36 samples) from the genus Geranium L. growing in Turkey were investigated. The extract of G. glaberrimum Boiss.&Heldr. which has the highest tyrosinase inhibitory effect was phytochemically analyzed using HPLC-PDA ve LC-Q-TOF-MS techniques. Ellagic acid, gallic acid, quinic acid, 3,4-dihydroxybenzoic acid, 4-O-methyl gallate, geraniin, corilagin and quercetin were detected in the extract. After the extract was separated into 6 fractions, their tyrosinase inhibitory effect as well as phytochemical content was established. As 3 major compounds found in the active fraction (GG-2), 2 of them were identified as geraniin and corilagin (ellagitannin derivatives), while the 3rd one was commented to be most probably castalagin as a tannin derivative. One of 2 major compounds found in the 6th fraction was verified as quercetin and the other major one was indicated as a flavonoid derivative based on its mass data. Ellagic acid was found to be present in highest ratio in the main extract by HPLC, while gallic acid was also detected. Tyrosinase inhibitory effect of geraniin, corilagin, ellagic acid, gallic acid and quercetin was also tested and quercetin was found to possess the highest inhibition. On the other hand, tyrosinase inhibitory effect of geraniin, corilagin, ellagic acid, and quercetin was also examined in silico using molecular docking experiments, while enzyme-ligand interactions were established at molecular level. Besides, probability of skin-whitening effects of these 4 compounds was investigated by PASS and Swiss Target Prediction virtual screening programs. Finally, a skin-whitening cream formulation based on G. glaberrimum ethanol extract was prepared.

Tez çalışmasında, Türkiye'de yetişen Erodium L'Her.ex Aiton cinsine ait 15 takson (17 örnek) ile Geranium L. cinsine ait 21 taksonun (36 örnek) etanollü ekstreleri in vitro tirozinaz inhibitör ve 4 yöntem ile antioksidan aktiviteleri yönünden incelenmiştir. En yüksek tirozinaz inhibitör etki gösteren G. glaberrimum Boiss.&Heldr. ekstresi fitokimyasal olarak HPLC-PDA ve LC-Q-TOF-MS teknikleri ile analiz edilmiştir. Ekstrede elajik asit, gallik asit, kinik asit, 3,4-dihidroksibenzoik asit, 4-O-metil gallat, geraniin, korilagin ve kersetin tespit edilmiştir. Ekstre 6 fraksiyona ayrılarak, yine tirozinaz inhibitör etkileri ve aktif fraksiyonun (GG-2) fitokimyasal içeriği tespit edilmiştir. GG-2 fraksiyonunda bulunan 3 majör bileşikten ikisi geraniin ve korilagin (elajitanen türevi) olarak tespit edilirken; 3. bileşiğin yüksek ihtimalle kastalajin adlı tane türevi bileşik olabileceği sonucuna varılmıştır. 6. fraksiyonda bulunan iki majör bileşikten birinin kersetin olduğu LC-MS-MS ile doğrulanmış ve diğer majör bileşiğin de kütle verisine dayanarak bir flavonoit türevi olabileceğine işaret etmiştir. Ana ekstrede yapılan HPLC analizinde de, elajik asitin en yüksek oranda bulundupu ve yanısıra gallik asit içerdiği bulunmuştur. Daha sonra geraniin, korilagin, elajik asit, gallik asit ve kersetinin tirozinaz inhibitör etkileri test edilmiş ve en yüksek inhibisyona kersetinin sahip olduğu görülmüştür. Diğer yandan geraniin, korilagin, elajik asit ve kersetinin tirozinaz inhibitör etkileri moleküler doklama deneyleri ile in silico olarak da incelenmiş ve enzim-ligant etkileşimi moleküler düzeyde tespit edilmiştir. Ayrıca PASS ve Swiss Target Prediction sanal tarama programları ile bu 4 bileşiğin cilt beyazlatıcı etki gösterme olasılığı da incelenmiştir. Son olarak, G. glaberrimum etanol ekstresinden hareketle, cilt beyazlatıcı amaçla kullanılabilecek bir krem formülasyonu hazırlanmıştır.