DETERMINATION OF USAGE CRITERIA AND PLANNING PRINCIPLES OF THE URBAN FORESTS IN ISTANBUL METROPOLISIn the last century, the rapid urbanization, industrialization, and population increase have caused decreases in the habitat areas and replacement of these areas with man created fields. These changes have led to many environmental problems like decreased biological diversity in a global scale. In addition to these changes, expectations of urban community from the green spaces have increased and changed. Hence, Urban Forestry emerged as a new expertise area to seek solutions for populace demand from green spaces.For this purpose, examples of urban forestry concept from developed countries were investigated firstly in detail and then the concept was discussed for how it should be understood in our country. In the second step, effect of land fragmentation and intensive urbanization on the stand structure of İ00stanbul urban forests was studied with using the data obtained from the analyses.Finally, in order to make plans for the urban forests based on their functions, recommendations were made according to the result of the study. In this context, three urban forests from each side of Istanbul city (for a total six) were chosen for this study. In each the urban forest, edge effect was measured by using the Fragstats program and changes in the stand parameters like basal area, number of trees and volume from edge to interior of forest were determined through fragmentation metrics. Data were analyzed by using the R-statistics program and effective metric models were developed.Results showed that location and size of urban forests had an effect on the stand parameters. Comparison of the locations and sizes of the urban forests revealed that the patches within the city with smaller sizes had greater species diversity (exotic+natural) than the outside urban forests with larger size. Additionally, location of the urban forests affected expectations of the society from the urban forests and the society had desire to manipulate the structure and location of urban forest located within the city through mainly municipality. The structural changes were made mostly aesthetic purposes in the urban forests located within the city whereas recreational purposes in peri-urban forests.

İSTANBUL METROPOLÜNDEKİ KENT ORMANLARININ KULLANIM KRİTERLERİNİN BELİRLENMESİ VE PLANLAMA ESASLARISon yüzyıldaki hızlı kentleşme ve nüfus artışı, habitat alanlarının azalmasına ve yapay alanlarla yer değiştirmesine neden olmuştur. Bu değişim, başta global biyolojik çeşitliliğin azalması olmak üzere beraberinde birçok çevresel soruna neden olurken, diğer taraftan kentlerde yaşayan toplumun yeşil alanlardan beklentisi çeşitlenmiş ve değişmiştir. Kent yaşamındaki tüm bu değişimler başta `Kent Ormancılığı` olmak üzere yeni uzmanlık alanlarının ortaya çıkmasına neden olmuştur.Bu amaçla, çalışmada öncelikle kent ormancılığı kavramı gelişmiş ülkeler baz alınarak detaylı biçimde araştırılmış ve ülkemiz açısından kavramın nasıl anlaşılması gerektiği gerekçeleri ile belirlenmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde ise aşırı kentleşme sonucu fragmantasyona (parçalanma) uğramış ve farklı ekosistemlerin etkisi (kenar etkisi) altında kalmış İstanbul kent ormanlarının meşcere yapılarının durumu belirlenmiştir. Elde edilen bilgiler ışığında, parçalanmanın biyolojik çeşitliliğe etkileri belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca kent ormanlarında konumsal fonksiyonların belirlenmesi aşamasında, çalışma sonucu ortaya çıkan verilerden (meşcere parametreleri) yararlanma olanakları değerlendirilmiştir.Son olarak ise çalışma tümüyle bütüncül yaklaşım ile yeniden ele alınarak, kent ormanlarının fonksiyonel planlanmasına yönelik öneriler ortaya konulmuştur. Bu amaçla İstanbul kentinin her iki yakasından üçer adet (toplam altı adet) kent ormanı çalışma için seçilmiş ve İstanbul kent ormanlarındaki kenar etkisi ölçülmüştür. Orman kenarlarından içlere doğru meşcere parametrelerindeki (göğüs yüzeyi, ağaç sayısı ve hacmi) değişim Fragstats programı kullanılarak belirlenmiştir. R-statistics programı kullanılarak elde edilen sonuçlar değerlendirilmiş ve etkin metrikler modellenmiştir.Sonuçlar, kent ormanlarının konumunun ve büyüklüğünün meşcere parametreleri üzerinde etkisi olduğunu ortaya koymuştur. Kent içinde bulunan ve alansal olarak kent çevresindekilere göre daha küçük olan kent ormanlarındaki tür sayısı (egzotik+doğal) kent dışındakilere göre daha zenginlik göstermiştir. Ayrıca kent ormanlarının konumunun toplumun kent ormanından beklentilerini etkilediği ortaya çıkmış, meşcere yapısına özellikle kent içindeki ormanlara daha çok müdahalede bulunulduğu belirlenmiştir. Kent ormanlarına yapılan etkinin kent içindeki ormanlarda öncelikle estetik amaçlı, kent çevresindeki ormanlarda ise rekreasyon amaçlı müdahaleler olduğu ortaya çıkmıştır.