The goal of the study was the detection of telomerase activity in eutopic, ectopic endometrial tissue, in peripheral blood, determination the correlation between the activity and clinic findings.MATERIAL AND METHODPatients operated between June 2014-January 2016 were included in the study. 14 of them were in the infertile and 17 in the fertile endometriosis group and 16 out of 47 were in the control group. Endometrial tissue, 2cm cystic wall and 4cc peripheric blood were obtained from patients and preserved in -80ºC.Telomerase activity was assessed with Telomeric Repeat Amplification Protocol (TRAP) and absorbance value was calculated with ELISA method. Fisher's Exact test, ttest, ANOVA, Mann-Whitney U and simple logistic regression analysis were applied in the appropriate situation. STATA 13.1 statistical software was used for statistical calculations.FINDINGSMean age were 30,42±1,38; 40,82±1,36 and 47,9±0,96, respectively in infertile, fertile, control groups. Telomerase activity wasn't found in peripheric blood and ectopic endometrium. In eutopic endometrium activity was found statistically significant only in secretory phase between the groups (p= 0,012). The same result was shown in endometriosis present and absent group comparison (p=0,129). In comparison of infertile and fertile groups infertile group's difference was accepted (p=0,05)RESULTSThe high rate of telomerase activity in the infertile group may be considered as a cause of endometriosis-related infertility. The absence of telomerase activity in peripheric blood supports the usefulness of activity as a biomarker. Absence the activity in cystic wall approves the high differentiation of endometrium tissue and low malignancy risk.

Çalışmanın hipotezi olarak endometriozisli hastaların serum, eutopik ve ektopik endometrial dokularında telomeraz aktivitesini belirleyerek, bu verilerin infertilite ile ilişkisini ortaya konulması, infertilite ve endometriozis ilişkisinde muhtemel telomeraz aktivite etkisinin değerlendirmesi amaçlanmıştır.Materyal ve MetodÇalışmaya Haziran 2014–Ocak 2016 tarihleri arasında opere edilmiş 14 infertil, 17 fertil endometriozis hastası ve endometriozis dışlanmış 16 kontrol alındı. Hastalardan kist cidarı veya over korteksinden 2 cm'lik şerit, endometrium dokusu ve 4 ml serum alınarak -80ºC'de korundu. Örneklerde Telomerik Tekrarlayan Amplifikasyon Protokolü (TRAP) yöntemile telomeraz aktivitesi değerlendirildi. Hibridizasyon solüsyonunda işlenme sonrasında ELISA yöntemile absorbans değeri hesaplandı. Çalışmada uygunluğuna göre Fisher's Exact, ttest, ANOVA, Mann Whitney U ve basit lojistik regresyon analizi uygulandı. Çalışmada STATA 13.1 istatistiksel yazılımı kullanıldı.BulgularHastalar endometriozisli infertil, endometrizisli fertil ve kontrol olarak üç grupa ayrıldı. Hastaların yaş ortalaması sırasıyla 30,42±1,38; 40,82±1,36 ve 47,9±0,96 olarak hesaplandı. Serumda ve ektopik endometriumda menstrual siklüs fazından bağımsız olarak telomeraz aktivitesi saptanmadı. Gruplar arası ötopik endometrial telomeraz aktivitesi açısından sadece sekretuar fazda istatistiksel anlamlı fark bulundu (p= 0,012). Aynı hesaplama endometriozis olan ve olmayan gruplara da uygulandığında da sadece sekretuar fazda anlamlı fark saptandı (p=0,129).Endometriozis grupları arasında kıyaslama yapıldığında yine sadece sekretuar fazda p=0,05 olarak bulundu ve bu değer infertil grup lehine anlamlı kabul edildi. Sonuçİnfertil grupta daha fazla saptanan endometrial telomeraz aktivitesi endometriozisle ilişkili infertilite nedenlerinden olabileceiğini düşündürmektedir. Serumda telomeraz aktivitesi saptanmaması serum biomarkeri olarak kullanılmasının anlamlı olmayacağını, kist cidarında aktivite saptanmaması ise kist duvarının yüksek diferensiasyon derecesinde olduğunu, bu yüzden malignleşme riskinin daha düşük olduğunu kanıtlamaktadır.