It is a known fact that foreign trade contributes to the economic growth and employment of countries. Although each of the growth theories has linked the source of growth to different factors, international trade it is possible for countries to increase their production and thus their national income by producing and selling goods and services they have not produced before. Trough the foreign trade, increase in existing production quantities or production and export of goods not previously produced requires more labor. This situation directly affects and increases employment. When this situation is evaluated in terms of countries, it is observed that the import and unemployment rates are high in developing countries, while in the developed countries the exports are high and the unemployment is low. The subject of this study, the years 2003-2018 for the effect on foreign trade to economic growth and employment of Turkey is to reveal the data. Export and import as foreign trade data, GDP as growth data and number of persons employed as employment data were taken. The study found a two-way relationship between GDP and imports. There was also one-way causality from exports to GDP and imports, and one-way causality from employment to GDP. Existence of long term relationship between the variables was analyzed with test of cointegration. Since there is no cointegration relationship between the variables, impulse response functions and variance analysis were used to examine long-term relationships. According to the results of the study, the relationship between growth and imports can be interpreted as the effect of imports on Turkey's growth. The existence of a one-way causality relationship from exports to GDP, it can be expressed as export affect the economic growth in Turkey. There was not found relationship between exports, imports and employment. However, since both exports and imports are related to GDP, it is thought that the increase in production an indirect effect will increase employment.Keywords: Export, Import, Economic Growth, Employment, Time Series Analysis.

Dış ticaretin ülkelerin ekonomik büyümesine ve istihdamına katkıda bulunduğu bilinen bir gerçektir. Geçmişten günümüze kadar ortaya atılan büyüme teorilerinin her biri büyümenin kaynağını farklı faktörlere bağlamış olsa da uluslararası ticaret yoluyla ülkelerin daha önce üretmedikleri mal ve hizmetleri üretip satarak üretim miktarlarını ve bu sayede milli gelirlerini arttırmaları mümkündür. Dış ticaret yoluyla mevcut üretim miktarlarının artması veya daha önce üretilmeyen malların üretilip ihraç edilmesi daha fazla emek kullanılmasını gerektirmektedir. Bu durum ise istihdamı doğrudan etkilemekte ve arttırmaktadır. Ülkeler açısından bu durum değerlendirildiğinde gelişmekte olan ülkelerde ithalat oranı ve işsizlik oranının fazla olduğu, gelişmiş ülkelerde ise ihracatın fazla işsizliğin az olduğu görülmektedir. Bu tezin amacı dış ticaretin ekonomik büyüme ve istihdam üzerindeki etkisini ve düzeyini Türkiye için 2003-2018 yılları verileri ile ortaya koymaktır. Dış ticaret verisi olarak ihracat ve ithalat, büyüme verisi olarak GSYİH ve istihdam verisi olarak istihdam edilen kişi sayısı alınmıştır. Çalışma da GSYH ile ithalat arasında iki yönlü bir ilişki bulunmuştur. Ayrıca ihracattan GSYİH ve ithalata tek yönlü nedensellik, istihdamdan da GSYİH'ya tek yönlü bir nedensellik bulunmuştur. Değişkenler arasında uzun dönem ilişkinin olup olmadığını belirlemek için eşbütünleşme testi uygulanmıştır. Değişkenler arasında eşbütünleşme ilişkisi olmadığından uzun dönem ilişkileri incelemek için etki tepki fonksiyonlarından ve varyans analizinden yararlanılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre, büyüme ile ithalat arasındaki karşılıklı ilişki Türkiye'nin büyümesinde ithalatın etkisi olduğu şeklinde yorumlanabilir. İhracattan GSYİH'ya tek yönlü nedensellik ilişkisinin olması Türkiye'nin büyümesinde ihracatın da etkisinin olduğu şeklinde ifade edilebilir. İhracat, ithalat ve istihdam arasında bir ilişki bulunamamıştır. Ancak hem ihracatın hem de ithalatın GSYİH ile ilişkisi bulunduğundan, dolaylı bir etki ile üretim artışının istihdamı arttıracağı düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: İhracat, İthalat, Ekonomik Büyüme, İstihdam, Zaman Serileri Analizi.