Aim: In this thesis study, we aimed to investigate that protective effects of separately and combined administration of L-Carnitine (L-CAR) and N-Asetylsysteine (NAC) against experimental acute liver injury induced by MTX. Material and Method: In experimental study, a total of 40 rats were included in each group to be 8 rats. Group 1 was selected as a control group. The rats in group 2 were given a single dose MTX 20 mg/kg as ip.. The rats in group 3 were given MTX+NAC (500 mg/kg).The rats in group 4 were given MTX+L-CAR (150 mg/kg). The rats in group 5 were given MTX+NAC+LCAR. At the end of the study (6th day) rats were sacrificed under the general anesthesia. Blood samples were taken of rats and their liver tissues were removed. Liver enzymes were studied in the blood. Glutathione peroxidase (GPx), malondialdehyde (MDA), myeloperoxidase (MPO), superoxide dismutase (SOD) and nitric oxide (NO) in the liver tissue were studied. TNF-α, IL-1β, IL-6, IL-10 were studied both in blood samples and liver tissue. The liver tissues were also evaluated histopathologically. Findings : ALT, total billuribin and ALP in serum levels was not observed significant difference, additionally when AST level are evaluated, with the addition of L-CAR alone at MTX, AST level was significant decline, but it was not found to be statistically significant. Significant change in TNF-α and leukotriens in blood serum levels were not observed. When assessing liver tissue TNF-α levels have increased compared with the control group given only MTX, in the treatment groups experienced a reduction in TNF-α and maximum reduction was observed in the combined group (p<0,009). When IL-1β, IL-6, IL-10 tissue levels are evaluated, there was no statistically significant difference between groups. When NO levels are evaluated, group of MTX is increased compared to the control group, while the reduction was observed by adding NAC to MTX, a decrease in the combined group were found to be more pronounced (p<0,02). In the MDA, MPA, GPx, SOD levels in the liver tissue were no significant differences between groups. A significant difference in all groups were not observed in the histopathological evaluation of liver tissue. Results: Histopathological changes in the use of NAC and L-CAR against oxidative MTX-induced liver damage was not observed. Significant changes in biochemical parameters and some parameters on liver tissue was observed. Additionally anticipated significant difference similar to previous studies was not detected in full for most parameter. As a result, more long-term toxicity models and studies investigating treatment options with different doses were thought to be useful.

Amaç: Bu tez çalışmasında, MTX ile oluşturulan deneysel akut karaciğer hasarına karşı L-karnitin (L-CAR) ve N-asetilsistein'nin (NAC) ayrı ayrı ve kombine verilmesinin koruyucu etkilerini araştırmayı amaçladık.Gereç ve Yöntem: Deneysel çalışmaya her grubta 8 rat olacak şekilde, toplam 40 adet rat alındı. 1. Grup kontrol grubu olarak seçildi. 2.gruptaki (MTX grubu) ratlara ip olarak tek doz 20 mg/kg MTX, 3.gruba MTX+ NAC (500 mg/kg) verildi. 4. gruptaki ratlara MTX+L-CAR (150 mg/kg), 5.Gruptaki ratlara da MTX+ NAC +LCAR verildi. Çalışmanın sonunda (6. gün) ratlar genel anestezi eşliğinde sakrifiye edildi. Ratların kanları alındı ve karaciğer dokuları çıkarıldı. Kanda karaciğer enzimleri, karaciğer dokularında ise glutatyon peroksidaz (GPx), malondialdehid (MDA), myeloperoksidaz (MPO), süperoksit dismutaz (SOD) , nitrik oksit (NO) çalışıldı. TNF-, IL-1β, IL-6, IL-10 ise hem kanda hem de karaciğer dokusunda çalışıldı. Ayrıca karaciğer dokuları histopatolojik olarak değerlendirildi.Bulgular: Serum ALT, total billuribin, ALP değerlerinde anlamlı fark izlenmemekle birlikte, AST düzeyi değerlendirildiğindeyse MTX'a L-CAR'nin tek başına eklenmesiyle AST düzeyinde belirgin düşme olduğu, ancak bunun da istatiksel olarak anlamlı olmadığı izlendi. Kan serumumda TNF- ve lökotrien düzeylerinde anlamlı değişiklik izlenmedi. Karaciğer doku TNF- düzeyi değerlendirildiğinde sadece MTX verilen grupta kontrole göre arttığı, tedavi gruplarında TNF- da azalma görülürken, en belirgin azalmanın ise kombine grupta olduğu görüldü (p<0,009). IL-1β, IL-6, IL-10 doku düzeyi değerlendirildiğinde gruplar arası istatiksel anlamlı fark saptanmadı. NO düzeyine bakıldığında, MTX grubunda kontrole göre artmış olduğu, MTX'a NAC eklenmesiyle azalma olurken kombine edilen grupta azalmanın daha belirgin olduğu görüldü(p<0.02). Karaciğer dokusunda çalışılan MDA, MPO, GPx, SOD düzeylerinde gruplar arası anlamlı fark saptanmadı. Karaciğer dokularının histopatolojik olarak değerlendirilmesinde ise tüm gruplarda anlamlı bir fark görülmedi.Sonuçlar: MTX'a bağlı oksidatif karaciğer hasarına karşı NAC ve L-CAR kullanılmasıyla histopatalojik değişiklik izlenilmedi. Biyokimyasal değerlerde ve karaciğer doku üzerinde bazı parametrelerde anlamlı değişiklik izlenilmekle beraber, çoğu parametrelerde önceki çalışmalara paralel beklenen anlamlı farklılık tam saptanmamıştır. Sonuç olarak daha uzun süreli toksisite modelleri ve farklı dozlarda tedavi seçeneklerini araştıran çalışmaların yararlı olabileceği düşünüldü.