Introduction: The prevalence of cyberbullying / victimization in children and adolescents has been reported to be increasing nowadays and children with attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) have been reported to be at risk for this situation. The aim of this study was to evaluate the relationship among pathological internet use, aggression and cyberbullying / victimization in children and adolescents with ADHD. Methods: Male children (10-18 years old) with ADHD (n = 30) and without any diagnosis (n =30) who were recruited from the outpatient clinic of Adnan Menderes University Child and Adolescent Psychiatry in between September 2017 and July 2018. Partipicants were evaluated according to Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia for School Age Children- Present and Lifetime Version (K-SADS-PL), DSM-5 based clinical interview, sociodemographic information form, Questionnaire of Computer/Internet Use of Children and Adolescents (Children-Adolescent Form), Questionnaire of Computer/Internet Use of Children and Adolescents (Parent Form), Atilla Turgay Scanning and Evaluation Scale based on DSM-IV for Behavioral Disorders in Children and Adolescents, Children's Aggression Scale-Parent Version (CAS-PV), ‗Young Internet Addiction Scale(YIAS)' and Cyber Bullying and Online Aggression Survey Instrument(CBOASI). Data were analyzed with SPSS 17.0 program. Results: Mean age and socioeconomic status of the ADHD and control groups were similar. Weekly internet /computer using time (13 hours in ADHD group), YIAS scores, CAS-PV scores were higher in the ADHD group (p<0,05). There was correlation between YIAS score and cyberbullying behavior(r=0,267) and CAS-PV score(r=0,300) in all participants (p<0,05). When the relationship between cyber bullying / victimization and CAS-PV scores was compared, there was correlation between physical aggression without provoking subgroup of CAS-PV and cyberbullying in ADHD group(r=0,419) also there 65 was a correlation between the physical aggression without provoking subgroup of CAS-PV and cyber victimization in the control group(r=0,402) (p<0,05). Discussion and Conclusion: Children and adolescents with attention deficit hyperactivity disorder have higher levels of aggression and pathological internet use than healthy controls, but there is no difference between cyber bullying and victimization. Cyber bullying / victimization is independent of diagnosis. For this reason, it is necessary to create awareness and preventive measures about cyber bullying.
Giriş: İnternetin yaygın olduğu günümüzde çocuk ve ergenlerde siber zorbalık/mağduriyet giderek artan oranda görülmektedir ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) tanısı olan çocukların bu durum için risk taşıdıkları bildirilmektedir. Bu çalışmada, DEHB olan çocuk ve ergenlerde patolojik internet kullanımı, saldırganlık ve siber zorbalık/mağduriyet ilişkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Adnan Menderes Üniversitesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Hastalıkları Anabilim Dalı Polikliniği'ne Eylül 2017 ile Haziran 2018 tarihleri arasında 10-18 yaş arası erkeklerden, DEHB tanısı alan (n=30) ve herhangi tanı almayanlar (n=30) dahil edilmiştir. Katılımcılar Okul Çağı Çocukları İçin Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi Şimdi ve Yaşam Boyu Şekli (ÇDŞG-ŞY) ve DSM-5'e dayalı klinik görüşme, sosyodemografik form, Çocuk ve Ergenlerde İnternet/ Bilgisayar Kullanımı Değerlendirme Anketi (Çocuk-Ergen Formu), İnternet Bağımlılığı Ölçeği (İBÖ), Siber Zorbalık ve İnternet Saldırganlığı Tarama Ölçeği (SZİSTÖ), Atilla Turgay Çocuk ve Ergenlerde Davranım Bozuklukları için DSM IV'e Dayalı Tarama ve Değerlendirme Ölçeği, Çocuk ve Ergenlerde İnternet/Bilgisayar Kullanımı Değerlendirme Anketi (Ebeveyn Formu),Çocuklar için Saldırganlık Ölçeği Anne-Baba Formu (ÇSÖ-ABF) ile değerlendirilmiştir. Veriler SPSS 17.0 programı ile analiz edilmiştir. Bulgular: Hem DEHB, hem de kontrol grubu, yaş ve sosyoekonomik düzey açısından birbirine benzerdi. Haftalık internet/bilgisayar kullanım süresi, İBÖ ve ÇSÖ-ABF puanları DEHB grubunda (13 saat) daha yüksekti (p<0,05). Tüm katılımcılarda iBÖ puanı ile siber zorbalık davranışı (r=0,267) ve ÇSÖ-ABF puanı (r=0,300) arasında bir ilişki saptandı (p<0,05). Siber zorba/mağdur olma ve ÇSÖ-ABF puanları arasındaki ilişki kıyaslandığında ise DEHB grubunda ÇSÖ-ABF'nin kışkırtılmadan fiziksel saldırganlık alt grubu ile siber zorba olma(r=0,419) ve kontrol grubunda da ÇSÖ-ABF'nin kışkırtılmadan fiziksel saldırganlık alt grubu ile siber mağdur olma(r=0,402) arasında saptanmıştır (p<0,05). Tartışma ve Sonuç: Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanılı çocuk ve ergenlerde sağlıklı kontrollere kıyasla saldırganlık ve patolojik internet kullanım düzeyi daha yüksek olduğu tespit edilmiş ancak siber zorbalık ve mağduriyet arasında fark olmadığı görülmüştür. Siber zorbalık/mağduriyet tanıdan bağımsız olarak görülmektedir. Bu nedenle siber zorbalık ile ilgili farkındalığın oluşturulması ve koruyucu önlemlerin alınması gereklidir.