ABSTRACT Purpose: In this study, it is aimed to investigate potential effects of intraperitoneal administration of thymoquinone, which is the main bioactive component of black cumin (Nigella sativa) essential oil, on cerebral vasospasm, in an experimental SAH model on rats.Materials and Methods: In our study 30 female Wistar albino rats were used. The rats were divided into 5 groups with randomization. A straight incision was performed on occipitocervical junction under general anesthesia in 2nd, 3rd, 4th and 5th groups of rats. Atlantooccipital membranes were revealed, by retracting the muscles of occipitocervical region. Cisterna magna was reached through the atlantooccipital membrane and duramater via a 2-gauge needle. After draining approximately 0,1 ml of cerebrospinal fluid (CSF), nonheparinize autologous arterial blood (0,1 ml), drawn from the femoral artery, was slowly injected into the cisterna magna. In treatment groups, 10 mg/kg/24 hours of thymoquinone is administered intraperitoneally for 3 days to rats in group 3, and for 8 days to rats in group 5. The second and fourth groups did not receive any treatment. The rats in the second and third group on the third day and the rats in the fourth and fifth groups on the eighth day were sacrificed by perfusion fixation under general anesthesia.Results: There was no statistically significant difference between Group 3 and Group 1 or Group 2 comparing the stereological analysis results of basilar artery lumen and media layer (p> 0,05). A statistically significant difference was detected between group 4 and group 5 in favor of vasodilatation comparing basilar artery luminal area (p<0,05), but there was no statistically significant difference comparing basilar artery media layer (p> 0,05). When tunica media / lumen ratios of all groups were compared, no statistically significant difference was observed (p> 0,05).Conclusion: This study revealed that intraperitoneal administration of Thymoquinone for 8 days had statistically significant vasodilatator effect on basilar artery vasospasm induced by experimental subarachnoid hemorrhage. Keywords: Subarachnoid hemorrhage, cerebral vasospasm, thymoquinone, basilar artery.

Amaç. Bu çalışmada ratlarda deneysel subaraknoid kanama (SAK) modelinde, Çörekotu (Nigella Sativa) uçucu yağının temel biyoaktif bileşeni olan Timokinon'un intraperitoneal uygulanmasının, serebral vazospazm üzerine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntem. Çalışmamızda toplam 30 adet Wistar albino cinsi dişi rat kullanıldı. Ratlar randomizasyon ile 5 gruba ayrıldı. 1. Grup hariç 2. 3. 4. ve 5. Grup ratlara genel anestezi altında oksipitoservikal bileşkeye düz bir insizyon yapıldı. Oksipitoservikal bölgedeki kaslar ekarte edilerek atlantooksipital membranlar ortaya kondu. 2-gauge iğne ile atlantooksipital membran ve dura geçilerek, sisterna magnaya ulaşıldı. Yaklaşık 0,1 ml beyin omurilik sıvısı (BOS) drene edildikten sonra ratların femoral arterinden alınan nonheparinize otolog arterial kan (0,1 ml) yavaşça sisterna magna içerisine enjekte edildi. Tedavi gruplarından Grup 3'teki ratlara 3 gün boyunca, Grup 5'teki ratlara ise 8 gün boyunca 24 saatte bir timokinon 10 mg/kg intraperitoneal olarak verildi. 2 ve 4. Gruplara herhangi bir tedavi uygulanmadı. Grup 2 ve 3'teki ratlar 3. gün, Grup 4 ve 5'teki ratlar 8. gün genel anestezi altında perfüzyon fiksasyon işlemine tabi tutularak sakrifiye edildi. Bulgular. Baziller arter lümen ve media tabakasının stereolojik analiz sonuçlarında Grup 3'ün, Grup 1 ve Grup 2 ile karşılaştırılmasında lümen ve media tabakası arasında istatistiksel bir fark tespit edilmedi (p>0,05). Grup 5'in Grup 4 ile karşılaştırılmasında baziller arter lümen alanı ölçümlerinde vazodilatasyon lehine anlamlı istatistiksel fark tespit edilirken (p<0.05), media tabakaları arasında istatistiksel bir fark tespit edilmedi (p>0,05). Tüm grupların tunika media tabakaları karşılaştırıldığında hiçbir grup arasında bu parametre bakımından istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit edilmedi (p>0,05).Sonuç. Deneysel olarak oluşturulan subaraknoid kanamaya bağlı baziler arter vazospazmında; intraperitoneal olarak 8 gün süreyle Timokinon verilen grupta istatistiksel olarak anlamlı, Timokinona bağlı vazodilatasyon etkisi gösterilmiştir. Anahtar Kelimeler: Subaraknoid kanama, Serebral vazospazm, Timokinon, Baziler arter.