במאמר הזה יוצג מחקר שמטרתו היא בדיקת אפשרות של קיום קשר בין תפיסת הצלחה וכישלון במתמטיקה ולמי ולמה התלמידים מייחסים אותם (הצלחה וכישלון) לבין ההערכה העצמית האישית של התלמידים. השערת המחקר הייתה שהכיתה שהיא הטרוגנית מבחינת רמת הישגים, מנת משכל של התלמידים, מוטיבציה ועוד, היא, גם, הטרוגנית מבחינת תפיסת מושגי הצלחה וכישלון במקצוע המתמטיקה. תפיסה זאת קשורה להערכה עצמית של התלמידים. ההשערות נבדקו באמצעות שאלון מיוחד לתפיסת הצלחה וכישלון במתמטיקה ושאלון הערכה עצמית. נמצא כי תלמידים בכיתה הטרוגנית מייחסים הצלחה וכשלון במתמטיקה ליכולת, מאמץ, קושי תפקיד ולמורה. קיים מימד שונות נוסף בכיתות הטרוגניות והוא תפיסת מושגי הצלחה וכשלון במתמטיקה. וכך, מתאוששת השערת המחקר הראשונה. השונות בתפיסת המושגים והקשר להערכה עצמית מאוששת את השערת המחקר השנייה.

This study aims at presenting the possibility of maintaining a connection between the perception of success and failure in mathematics and personal self-esteem by students. We propose the research hypothesis in which the heterogeneous class in terms of achievement, students’ IQ, motivation may be heterogeneous in terms of perception of success and failure concepts in mathematics. This perception is related to students’ self-esteem. It was found that in the heterogeneous class, students attribute success and failure in mathematics to ability, effort, difficulty and the teacher role. There is another different dimension in the heterogeneous class and that is the conceptual perception of success and failure in mathematics. This fact verifies the first hypothesis of the research. Different perceptions of these concepts and their relationships with self-esteem provide support to the second hypothesis of the research.

يهدف البحث المعروض في هذا المقال إلى فحص إمكانيّة وجود رابط يذكر بين مفهوميّ النجاح والفشل في موضوع الرياضيات وبين التقدير الذاتي للطلاب. لقد كانت فرضيّة البحث أنّ الجماعة الصفيّة غير المتجانسة من الناحية التّحصيليّة، مقياس الذكاء والحافزيّة قد تكون غير متجانسة، أيضا، من حيث فهم وإدراك مفهوميّ النجاح والفشل في الرياضيات. لقد تمّ فحص فرضيّات البحث بواسطة استمارة خاصّة لفهم النجاح والفشل في الرياضيات، واستمارة أخرى للتقدير الذاتي. إنّ نتائج البحث قد أثبتت أنّ الطلاب في المجموعة غير المتجانسة يعزون نجاحهم وفشلهم في الرياضيّات لمقدرتهم، وجهدهم، وصعوبة الموضوع ومعلم الموضوع. وهكذا فهناك جانب آخر لعدم التجانس في المجموعة الصفيّة، وهو فهم أفرادها النجاح والفشل في الرياضيات. وهذا إثبات لفرضيّة البحث الأولى. أمّا الرابط بين هذا الأمر والتقدير الذاتي فهو إثبات لفرضيّة البحث الثانية.